printversie

Toggle Dutch/English

El Greco
(Domenikos Theotokopoulos / 1541 – 1614)

(bijgewerkt tot 2 mei 2012)

El Greco is de bijnaam van Domenikos Theotokopoulos. Hij is zondermeer de grootste schilder die afkomstig is van Kreta. Eigenlijk zijn er vrij weinig zaken bekend over El Greco uit de periode dat hij op Kreta leefde. Men weet meer van zijn Spaanse tijd. Daarom wordt hij ook wel een Spaanse schilder genoemd. El Greco was zeer geleerd. Hij interesseerde zich veel voor klassieke en eigentijdse literatuur.

Zelfportret El GrecoZelfportret El Greco. Hangt
in Museo del Prado te Madrid.

Over de geboorteplaats van El Greco bestaat twijfel. Men beweert dat de schilder geboren is in het plaatsje Fodele op Kreta. In dit plaatsje heeft men op een plein een borstbeeld voor de schilder geplaatst. De bewoners zijn allemaal erg trots op het feit dat El Greco in hun dorp geboren is. Wetenschappers twijfelen echter aan de juistheid daarvan. Zij zeggen dat El Greco is geboren in de stad Candia; het huidige Heraklion. In de periode waarin dat gebeurde behoorde Kreta overigens nog tot de Venetiaanse republiek.

Men gaat ervan uit dat El Greco een schildersopleiding volgde in Candia. In die tijd was de Byzantijnse kunst en architectuur erg populair op Kreta. In de latere periode van El Greco komen deze zaken steeds terug in zijn werken.

Rond het jaar 1566 besluit El Greco te verhuizen naar Venetië. Hij gaat werken in een atelier van de schilder Titian en wordt beïnvloed door Tintoretto. Zij schilderen beiden in de stijl van de renaissance. Tussen 1570 en 1576 woont El Greco in Rome, waar hij geïnspireerd wordt door Michelangelo. In Rome komt hij in aanraking met mensen die verbonden zijn aan de kerk van het Spaanse Toledo. Deze halen hem over naar Spanje te komen. Hij komt daar in 1577 terecht nadat hij eerst nog een jaartje op het eiland Malta heeft vertoefd. El Greco vestigt zich in Toledo, waar hij al snel opdrachten krijgt. Ook zijn schilderstijl verandert. De Italiaanse invloed wordt minder, hij gaat andere kleuren gebruiken en de schildertechniek verandert mee.

The Burial of Count OrgazThe Burial of Count Orgaz

In 1586 produceert El Greco zijn grootste meesterwerk, The Burial of Count Orgaz (de begrafenis van graaf Orgaz). Op het schilderij is een edelman te zien die in zijn graf ligt, terwijl zijn ziel naar een hemel vol engelen reist. Een ander bekend schilderij van de hand van El Greco is het schilderij View of Toledo, waarop een panorama op Toledo staat afgebeeld.

El Greco sterft op 7 april 1614 in Toledo. Hij werd begraven in een kerk genaamd Santo Domingo el Antiquo. El Greco wordt alom gerespecteerd om zijn werken en het feit dat hij een briljante persoonlijkheid was. Na zijn dood werd hij echter vergeten tot men pas na ongeveer 300 jaar zijn werken herontdekte.

Het werk van El Greco is te bezichtigen in vele beroemde musea over de hele wereld, zoals het Louvre (Parijs), de Hermitage (Sint Petersburg), de National Gallery of Art (Washington) en het del Prado Museum (Madrid). Het Rijksmuseum in Amsterdam heeft het werk Christus aan het kruis van El Greco in haar bezit. Dit wordt op dit moment echter niet tentoongesteld.

Het plaatsje Fodele, waarvan men claimt dat El Greco er is geboren, is te bezoeken. Er is een plein ingericht waarop een borstbeeld van El Greco staat. Dit borstbeeld werd in 1964 geplaatst en is gemaakt door een beeldhouwer genaamd Apartis. Verder probeert men er natuurlijk het El Greco gebeuren financieel uit te buiten. Het plaatsje ligt in een groene omgeving en is best pittoresk. Het ligt op ongeveer 28 kilometer van Heraklion aan de hoofdweg van het eiland richting Rethymno. Er zijn twee dorpjes met de naam Fodele. Het ene, Fodele Beach, ligt direct aan de hoofdweg en het andere, het oude Fodele, ligt ongeveer drie kilometer het binnenland in. 1 kilometer naar het westen van Fodele ligt een plek genaamd Arhontiko. Hier staat het huis waarvan men denkt dat El Greco er is geboren. Om in Fodele te geraken kun je het best een taxi nemen vanuit Heraklion. Natuurlijk is de plaats ook gemakkelijk bereikbaar met een huurauto.

Wanneer de mate waarin schilderijen van een artiest worden vervalst de kwaliteit van de schilder aan zou geven, dan zou El Greco erg hoog scoren. Naast de werken van de Italiaanse primitieven, de grote Franse schilders, Frans Hals en Vermeer worden de werken van El Greco wereldwijd namelijk het meest vervalst.

Google